سرویس جهان مشرق - دونالد ترامپ از ابتدای ورودش به جهان سیاست به عنوان یک شخصیت جنجالی و دوقطبی‌ساز شناخته می‌شد. از اسم‌گذاشتن‌هایش روی رقبا در مناظرات انتخاباتی تا دشمنی با تمام جهان در دوره‌ی اول ریاست‌جمهوری، و از چهار سال انداختن تمام تقصیرها به گردن جو بایدن، تا بازگشتش به کاخ سفید، ترامپ همیشه، همزمان، با افراد مختلفی، چه از حزب رقیب دموکرات و چه حتی بین هم‌حزبی‌هایش، درگیر دعوا و کشمکش بوده است.

رئیس‌جمهور آمریکا، که زمان خارق‌العاده‌ای را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذراند، این روزها یک «دشمن شماره‌ی یک» جدید پیدا کرده است: «زُهران مَمدانی» نامزد دموکرات انتخابات شهرداری نیویورک. در گزارش پیش رو درباره‌ی ممدانی و دلیل گلاویز شدن ترامپ و سایر جمهوری‌خواهان با او طی روزهای اخیر بیش‌تر خواهید خواند.

زهران ممدانی، نامزد انتخابات شهرداری نیویورک، ۲۴ ژوئن ۲۰۲۵، در منطقه‌ی موسوم به «شهر لانگ‌آیلند» در بخش کوئینز شهر نیویورک مقابل طرفداران خود سخنرانی می‌کند. اصلی‌ترین شعار ممدانی کاهش هزینه‌های مسکن و زندگی در نیویورک از طریق سپردن این حوزه‌ها به شهرداری و همچنین افزایش مالیات ثروتمندان و شرکت‌های بزرگ است. با این وجود، دشمنی ترامپ و جمهوری‌خواهان با او ریشه در مسائل مهم‌تر و عمیق‌تری دارد. (+)

زهران ممدانی کیست؟

«زهران قوام ممدانی[۱]» سال ۱۹۹۱ در شهر کامپالا، پایتخت اوگاندا، به دنیا آمد و زمانی که هفت سال داشت با پدر و مادرش به آمریکا مهاجرت کرد. از سال ۲۰۱۵ در شهر نیویورک با فعالیت در ستادهای انتخاباتی سیاستمداران دیگر وارد دنیای سیاست شد و کم‌کم به شهرت رسید.

سال ۲۰۱۷ به عضویت حزب «سوسیالیست‌های دموکراتیک آمریکا[۲]» درآمد که بزرگ‌ترین سازمان سوسیالیست در آمریکا به شمار می‌آید. ممدانی، سال ۲۰۱۸، شهروند رسمی ایالات متحده شد[۳] و دو سال بعد در انتخابات «مجمع ایالت نیویورک» (مجلس سفلا و معادل «مجلس نمایندگان» در ایالت نیویورک) شرکت کرد و توانست در دور درون‌حزبی انتخابات، «آراوِلا سیموتاس» نماینده‌ی دموکرات چهار دوره‌ی منطقه‌ی ۳۶ نیویورک را شکست دهد و نهایتاً عضو مجمع شود. این پیروزی نقطه‌ی عطف زندگی سیاسی ممدانی بود و علاوه بر حیرت، توجه بسیاری افراد را نیز به او جلب کرد.

زهران ممدانی (دوم از چپ)، نامزد انتخابات شهرداری نیویورک، ۲۴ ژوئن ۲۰۲۵، در کنار همسر (دوم از راست)، پدر (راست) و مادرش در یکی از مراسم‌های تبلیغاتی انتخابات شهرداری نیویورک. ممدانی اوایل سال ۲۰۲۵ با همسرش، راما دوجی، که یک هنرمند حوزه‌ی تصویرگری و پویانمایی است، آشنا شد و این دو اخیراً با هم ازدواج کردند. دوجی متولد تگزاس، اما دارای اصالت سوری است و در بسیاری از آثارش به رنج فلسطینیان ساکن غزه و افشای جنایت‌های رژیم صهیونیستی می‌پردازد. والدین ممدانی اصالتاً هندی هستند. پدرش محمود ممدانی، یک استاد دانشگاه مسلمان گجراتی متولد بمبئی و بزرگ‌شده‌ی اوگانداست. مادرش، میرا نایر، یک بازیگر، کارگردان، و تهیه‌کننده‌ی هندوی اهل پنجاب است که مشهورترین اثرش «سلام بمبئی»، نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار فیلم بین‌المللی سال ۱۹۸۹ شد. (+)

ممدانی می‌گوید انگیزه‌اش برای ورود به سیاست به سال‌هایی برمی‌گردد که به عنوان مشاور به شهروندان غیرسفیدپوست کم‌درآمد در بخش کوئینز در نیویورک کمک می‌کرده تا جلوی مصادره‌ی خانه‌هایشان به خاطر بدهی را بگیرند[۴]. شعارهای انتخاباتی‌اش در رقابت بر سر کرسی مجمع ایالت نیویورک نیز حول محور اصلاح حوزه‌ی مسکن، اصلاح نیروی انتظامی و نظام زندان‌ها، و دولتی‌سازی آب و برق و گاز می‌چرخید.

وی ماه اکتبر سال ۲۰۲۴ با همین شعارها، به علاوه‌ی رایگان کردن اتوبوس‌های شهری، تثبیت اجاره‌ی مسکن، ساخت ۲۰۰ هزار خانه‌ی ارزان‌قیمت، تأسیس فروشگاه‌های دولتی برای کاهش قیمت‌ها، افزایش حداقل دستمزد به ۳۰ دلار تا سال ۲۰۳۰، و افزایش مالیات سازمان‌های بزرگ و افراد ثروتمند، وارد رقابت برای انتخاب شهردار نیویورک شد. اما هیچ‌کدام از این شعارها دلیل اصلی مخالفت ترامپ و جمهوری‌خواهان با ممدانی نیست.

زهران ممدانی، نامزد انتخابات شهرداری نیویورک، ۲۸ ژوئن ۲۰۲۵، در ساختمان «خانه‌ی عدالت» وابسته به سازمان عدالت اجتماعی آمریکایی «شبکه‌ی اقدام ملی» در منطقه‌ی هارلم شهر نیویورک، مقابل تصویری از مارتین لوتر کینگ، فعال برجسته و رهبر سابق جنبش حقوق مدنی سیاه‌پوستان آمریکا، سخنرانی می‌کند. اگرچه ممدانی با شعارهای مختلف اجتماعی و اقتصادی، از جمله دفاع از حقوق فقرا، کاهش هزینه‌های زندگی در نیویورک، و افزایش مالیات ثروتمندان و شرکت‌ها وارد رقابت انتخاباتی شده، اما جمهوری‌خواهان همچنین نگران مسائل دیگری هستند که به خارج از مرزهای ایالات متحده برمی‌گردد. (+)

ترامپ و جمهوری‌خواهان علیه ممدانی

نیویورک سال‌هاست توسط دموکرات‌ها اداره می‌شود، اندرو کوئومو، فرماندار سابق ایالت نیویورک (که سال ۲۰۲۱ در پی اتهامات آزار جنسی استعفا داد) هم دموکرات بود. به این ترتیب، نامزدی که به عنوان نماینده‌ی دموکرات‌ها در انتخابات شهرداری نیویورک شرکت می‌کند، عملاً در انتخابات بی‌رقیب است. رقابت اصلی در دور اول انتخابات است؛ یعنی رأی‌گیری درون‌حزبی بین دموکرات‌ها که نامزد این حزب را تعیین می‌کند. کوئومو تصمیم داشت با شرکت در انتخابات امسال، حیات سیاسی‌اش را از سر بگیرد و عمدتاً تصور می‌شد، بتواند نامزدی حزب دموکرات را نیز به دست آورد.

با این حال، ممدانی در آخرین نظرسنجی‌ها به‌وضوح پیش افتاد و کوئومو رسماً شکست را پذیرفت. ممدانی با این پیروزی غیرمنتظره، تا اندازه‌ی زیادی، مسیر خود تا شهرداری نیویورک را هموار کرده است. انتخابات اصلی، ۴ نوامبر ۲۰۲۵ (۱۳ آبان ۱۴۰۴)، برگزار خواهد شد، اما همزمان با حمایت رسمی سیاستمداران ترقی‌طلب سرشناسی مانند برنی سندرز[۵] و همچنین هم‌حزبی‌های مشهورتر ممدانی در حزب سوسیالیست‌های دموکراتیک آمریکا، نظیر الکساندریا اوکاسیو-کورتز[۶]، از این نامزد گمنام، جمهوری‌خواهان، حتی پیش از اعلام رسمی نامزدی ممدانی، حملات کم‌سابقه‌ای را علیه او آغاز کردند.

زهران ممدانی (چپ) نامزد انتخابات شهرداری نیویورک، در یک مراسم تبلیغاتی در کنار الکساندریا اوکاسیو-کورتز، نماینده‌ی دموکرات ایالت نیویورک در مجلس نمایندگان آمریکا. اوکاسیو-کورتز، در کنار رشیده طلیب، اولین عضو فلسطینی-آمریکایی کنگره‌ی آمریکا، اولین اعضای زن «سوسیالیست‌های دموکراتیک آمریکا» بودند که وارد کنگره شدند. اوکاسیو-کورتز که او نیز طی سال‌های گذشته همیشه هدف حملات ترامپ قرار داشته، به طور رسمی از ممدانی حمایت کرده است. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› استعفای فرماندار نیویورک بعد از آزار جنسی چندین زن/ کوئومو: این که چیزی نیست!

بیش‌ترین حجم حملات علیه ممدانی را شخص دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه آمریکا، ترتیب داده است. ترامپ که فردای اعلام نتایج انتخابات درون‌حزبی، ممدانی را «یک دیوانه‌ی ۱۰۰ درصد کمونیست[۷]» خواند[۸]، به‌دروغ ادعا کرده ممدانی یک «مهاجر غیرقانونی» است[۹]؛ و تهدید کرده اگر ممدانی شهردار نیویورک شود و «درست رفتار نکند» ممکن است دولت فدرال آمریکا، بودجه‌ی نیویورک را قطع کند[۱۰]! دولت ترامپ حتی تهدید کرده ممکن است تابعیت آمریکا را نیز از ممدانی سلب کند[۱۱].

اگرچه ظاهراً دعوای اصلی ترامپ با ممدانی بر سر مسئله‌ی سرپیچی احتمالی شهرداری نیویورک از همکاری با مأموران اداره‌ی فدرال مهاجرت و گمرک برای دستگیری و تبعید مهاجران غیرقانونی است و رئیس‌جمهور آمریکا حتی گفته اگر ممدانی در این زمینه با دولت همکاری نکند[۱۲]، او را «بازداشت[۱۳]» خواهد کرد[۱۴]، اما به نظر می‌آید خصومت جمهوری‌خواهان و تا حدی حتی مخالف برخی از سیاستمداران جریان اصلی حزب دموکرات با ممدانی ریشه در مسائل عمیق‌تری داشته باشد. خصومتی که موجب شده تا سیاستمداران جمهوری‌خواه، به‌ویژه نمایندگان کنگره، با ادبیاتی صراحتاً اسلام‌ستیزانه، نژادپرستانه، و بیگانه‌هراسانه [۱۵]، ممدانی را به «حمایت از تروریسم» متهم کنند.

بالأخره اتفاق افتاد. دموکرات‌ها از خط [قرمز] رد شدند. زهران ممدانی، یک دیوانه‌ی ۱۰۰ درصد کمونیست، در انتخابات درون‌حزبی دموکرات‌های پیروز شد و در مسیر تصدی شهرداری [نیویورک] قرار گرفت. قبلاً هم چپی‌های رادیکال داشته‌ایم، اما این ماجرا دارد کمی مسخره می‌شود. قیافه‌اش [ممدانی] «افتضاح» است؛ صدایش دل‌خراش است؛ باهوش نیست؛ الکساندریا اوکاسیو-کورتز+۳، که همه‌یشان خنگ هستند، از او حمایت می‌کنند، و حتی چاک شومرِ گریه‌ئو، سناتور بزرگِ فلسطینی‌مان، هم دارد از این بابت کیف می‌کند. بله؛ این لحظه‌ی بزرگی در تاریخ کشور ماست!» پیام دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، در شبکه‌ی اجتماعی متعلق به خودش، موسوم به تروث‌سوشال، در حمله به زهران ممدانی. ترامپ بارها ممدانی را متهم کرده که به طور قانونی در آمریکا ساکن نیست و حتی تهدید کرده اگر ممدانی شهردار نیویورک شود و مطابق میل او عمل نکند، ممکن است بودجه‌ی فدرال این شهر را قطع کند. (+)

اندی اوگلز، نماینده‌ی جمهوری‌خواه ایالت تنسی در مجلس نمایندگان آمریکا، نامه‌ای به دادستان کل ایالات متحده نوشت و ادعا کرد ممدانی هنگام ثبت درخواست برای دریافت شهروندی آمریکا، حمایت خود از تروریسم را مخفی کرده و بنابراین تابعیت او باید لغو، و خودش از کشور اخراج شود[۱۶].

اوگلز در پیامی که سپس درباره‌ی نامه‌اش منتشر کرد، ممدانی را «محمد کوچولو[۱۷]» نامید و مدعی شد وی «یهودستیز، سوسیالیست، و کمونیست» است[۱۸]. دونالد ترامپ و شماری دیگر از سیاستمداران جمهوری‌خواه و اعضای جنبش موسوم به «ماگا» (حامیان و پیروان نظریه‌ها و ایدئولوژی ترامپ)، علاوه بر این، حتی مدعی وجود ارتباط بین ممدانی و حوادث ۱۱ سپتامبر شده‌اند، در حالی که مارجری تیلور گرین، سیاستمدار جناح راستی افراطی و نماینده‌ی جمهوری‌خواه ایالت جورجیا در مجلس نمایندگان، در همین راستا، تصویری از مجسمه‌ی آزادی با برقع (چادر) منتشر کرد و نوشت: «خیلی سخت است[۱۹].» ترامپ همچنین چاک شومر، سناتور ایالت نیویورک و رهبر اقلیت دموکرات در سنا را نیز هدف گرفت و نوشت: «چاک شومرِ گریه‌ئو، سناتور بزرگِ فلسطینی‌مان، دارد از این بابت کیف می‌کند[۲۰].»

«خیلی سخت است.» پیام مارجری تیلور گرین، سیاستمدار افراطی و نماینده‌ی جمهوری‌خواه ایالت جورجیا در مجلس نمایندگان آمریکا، با تصویری از مجسمه‌ی آزادی در حالی که برقع پوشیده است. طی روزهای اخیر، شماری از جمهوری‌خواهان با ادبیات اسلام‌ستیزانه، نژادپرستانه، و بیگانه‌هراسانه، به زهران ممدانی، نامزد دموکرات شهرداری نیویورک، حمله کرده‌اند. ممدانی در صورت پیروزی در انتخابات، به اولین هندی-آمریکایی، اولین آمریکایی با اصالت آسیای جنوبی، اولین مسلمان و اولین عضو نسل هزاره خواهد بود که شهردار نیویورک می‌شود. (+)

یک شیعه‌ی اثنی‌عشری در آستانه‌ی شهرداری نیویورک

ممدانی یک دموکرات یا حتی یک سوسیالیستِ دموکرات عادی نیست؛ یک مسلمان شیعه‌ی[۲۱] اثنی‌عشری[۲۲] است که صریحاً از آپارتاید و جنایات جنگی رژیم صهیونیستی در نوار غزه انتقاد کرده است. بر همین اساس است که روزنامه‌ی آمریکایی نیویورک‌تایمز در بخشی از پوشش خبری خود درباره‌ی انتخابات شهرداری نیویورک می‌نویسد: «انتخابات درون‌حزبی روز سه‌شنبه یک صاعقه بود: رأی‌دهندگان نیویورکی از اندرو ام. کوئومو، فرماندار سابق [ایالت نیویورک] که نامی سرشناس و چهره‌ای آشنا با پشتوانه‌ی محکم مالی بود، روی گرداندند و به این ترتیب، شکافی نسلی و ایدئولوژیک با جریان اصلی حزب ایجاد نمودند[۲۳].» این روزنامه که حتی استقبال جوانان دموکرات از ممدانی را با شور و اشتیاق دموکرات‌ها از رأی به باراک اوباما در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۰۸ مقایسه می‌کند، در گزارش دیگری می‌نویسد:

موفقیت زهران ممدانی در [بزرگ‌ترین شهر آمریکا و] شهری با بیش‌ترین جمعیت یهودی در جهان، تا کنون، واضح‌ترین مدرکی است که نشان می‌دهد مخالفت علنی با اسرائیل و دولتش، و حتی موجودیتش به عنوان یک کشور یهودی، روزبه‌روز برای طیف وسیع‌تری از حزب [دموکرات] قابل‌قبول‌تر می‌شود، حتی در مکان‌هایی که یهودیان طرفدار اسرائیل مدت‌هاست بخش بنیادینی از ائتلاف دموکرات‌ها را تشکیل داده‌اند. برخی نظرسنجی‌ها[۲۴] حتی نشان می‌دهند از هر پنج یهودی دموکرات، یک نفر به آقای ممدانی رأی داده است... جرولد ندلر، نماینده‌ی ایالت نیویورک [در مجلس نمایندگان آمریکا] و یکی از برجسته‌ترین رهبران یهودی شهر نیویورک نیز از ممدانی حمایت کرده[۲۵] و گفته این دو نفر «برای مبارزه علیه تمام تعصب‌ها و تنفرها» با هم همکاری خواهند کرد[۲۶].

جرولد ندلر، نماینده‌ی یهودی دموکرات ایالت نیویورک در مجلس نمایندگان آمریکا از سال ۱۹۹۲ تا کنون، با وجود آن‌که خود را یک «صهیونیست متعهد» معرفی می‌کند، اما از زهران ممدانی در انتخابات شهرداری نیویورک حمایت و حتی او را با باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، مقایسه کرده است. ندلر یکی از برجسته‌ترین رهبران یهودی نیویورک محسوب می‌شود و حمایت او از ممدانی، که مخالف رژیم صهیونیستی است، نشان می‌دهد افکار عمومی در نیویورک، به‌ویژه جوانانی که جنایت‌های این رژیم در جنگ کنونی علیه غزه را دیده‌اند، دیگر حمایت بی‌چون‌وچرا از اسرائیل را برنمی‌تابد. (+)

زهران ممدانی، ۱۲ ژوئن ۲۰۲۵، برای شرکت در مناظره‌ی درون‌حزبی دموکرات‌ها برای انتخابات نامزد این حزب در انتخابات شهرداری نیویورک آماده می‌شود. اگرچه ممدانی خود را شیعه‌ی اثنی‌عشری توصیف می‌کند، اما یکی از حامیان حقوق همجنس‌گرایان و دگرباشان جنسی و مخالفان سیاست‌های ترامپ در محدودسازی خدمات و امکانات این افراد است؛ تا جایی که هدف تبدیل نیویورک به «شهر پناهگاه دگرباشان جنسی» است و می‌خواهد «دفتر امور دگرباشان جنسی» را در این شهر تأسیس کند. (+)

آن‌چه انتخاب احتمالی ممدانی به عنوان شهردار نیویورک را تبدیل به یک زلزله‌ی سیاسی در این شهر می‌کند، سابقه‌ی شناخته‌شده‌ی حمایت او از فلسطین و مخالفتش با رژیم صهیونیستی است[۲۷]. ممدانی از زمان دانشجویی حامی حقوق فلسطینیان بود و به همراه چند دانشجوی دیگر، شاخه‌ی سازمان «دانشجویان حامی عدالت در فلسطین[۲۸]»، از شناخته‌شده‌ترین سازمان‌های حامی فلسطین در دانشگاه‌های آمریکا[۲۹]، را در دانشکده‌اش تأسیس کرد[۳۰]. این حمایت تا امروز نیز به قوت خود باقی است[۳۱]. ممدانی آپارتاید اسرائیل و مشخصاً «نسل‌کشی[۳۲]» رژیم صهیونیستی در غزه را محکوم کرده[۳۳] و یکی از حامیان جنبش «بایکوت، عدم سرمایه‌گذاری، و تحریم» این رژیم است[۳۴] و حتی در جریان تظاهرات علیه جنایات اسرائیل و در حمایت از آتش‌بس در نوار غزه دستگیر نیز شده است[۳۵]. وی یک روز پس از عملیات ۷ اکتبر حماس علیه رژیم صهیونیستی، بیانیه‌ای صادر کرد و ضمن ابراز «سوگواری برای صدها نفری که در اسرائیل و فلسطین کشته شده‌اند» تنها راه دستیابی به صلح را «پایان اشغالگری و فروپاشی آپارتاید[۳۶]» دانست؛ اگرچه بعداً عملیات حماس را نیز یک «جنایت جنگی هولناک» توصیف کرد.

زهران ممدانی (مرکز تصویر) در حالی سخنرانی درباره‌ی تحریم رژیم صهیونیستی. ممدانی اوایل سال ۲۰۲۳ لایحه‌ای با عنوان «نه با پول‌های ما!: پایان دادن به تأمین خشونت شهرک‌نشینان اسرائیلی توسط نیویورک» را در مجلس ایالت نیویورک پیشنهاد داد. هدف این لایحه جلوگیری از کمک مالی سازمان‌های خیریه‌ی نیویورک به سازمان‌هایی بود که شهرک‌های غیرقانونی اسرائیلی در کرانه‌ی باختری فعالیت می‌کنند یا از ارتکاب جرائم جنگی حمایت می‌نمایند. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› سیل حمایت از فلسطین در دانشگاه‌های آمریکا

آیا نتانیاهو در صورت سفر به نیویورک دستگیر می‌شود؟

نامزد انتخابات شهرداری نیویورک، علاوه بر حمایت صریح از فلسطین و مخالفت علنی با جنایات رژیم صهیونیستی، وعده‌های دیگری نیز داده که لرزه به اندام سیاستمداران آمریکایی انداخته‌اند. وی ماه دسامبر سال گذشته (۲۰۲۴ میلادی) در تبلیغات انتخاباتی‌اش علناً اعلام کرد از سفر بنیامین نتانیاهو به نیویورک استقبال نخواهد کرد. ممدانی با اشاره به دستور دیوان کیفری بین‌المللی مبنی بر دستگیری بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، و یوآو گالانت، وزیر دفاع وقت این رژیم[۳۷]، به جرم ارتکاب جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت در جریان جنگ غزه، تأکید کرد[۳۸] اگر شهردار نیویورک شود، از این دستور تبعیت خواهد کرد[۳۹]. وی در همین‌باره می‌گوید: «نیویورک، بنیامین نتانیاهو را دستگیر خواهد کرد. ارزش‌های ما در این شهر، هم‌راستا با قوانین بین‌المللی هستند؛ وقت آن است که اقداماتمان هم همین‌طور باشند[۴۰].»

اگرچه برخی نظرات حقوقی حاکی از آن است که ایالات متحده پس از لغو عضویتش در این دیوان در سال ۲۰۰۲، ملزم به رعایت دستورات آن نیست، و دولت ترامپ نیز (که در دوره‌ی اول خود به‌شدت با این دیوان درگیر شده بود) مسلماً مقابل تصمیم ممدانی خواهد ایستاد، اما باید دید در صورت انتخاب نهایی ممدانی به عنوان شهردار نیویورک، سفر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به نیویورک، از جمله برای شرکت در نشست‌های سازمان ملل، چه حاشیه‌هایی را به دنبال خواهد داشت.